Een viooltje staat voor nederigheid, de klimop wordt gebruikt als teken van trouw en gipskruid gaat over verwarring. Wanneer je met de bloemenmeisjes van de kerk op pad bent, gaat er een wereld voor je open. Zesendertig keer per jaar verzorgen de dames een symbolisch bloemstuk.
“Ik ben de hele stad doorgefietst op zoek naar dit viooltje” Janny Lanjouw houdt een klein schattig paars bloempje omhoog. Het lijkt een viooltje als vele anderen, maar juist dit bloempje verbeeldt een eigen verhaal. “Het is de derde lijdenszondag en daar hoort een bepaalde kleur paars bij. Die was bijna nergens te vinden, dus dan zoek je net zolang tot je de juiste kleur bloem gevonden hebt. ”
Friemelen en frutselen
Wie denkt dat symbolisch bloemschikken simpel is, heeft het mooi mis. Er wordt gepast en gemeten, geprutst en gefriemeld, gewikt en gewogen. “Je kunt nog een stukje van de steel afhalen”, oppert Ans Stap, die deze week samen met Janny en Anna van der Scheer het stuk van de derde lijdenszondag verzorgt. “Misschien moeten we draad gebruiken voor het blad?” Alles wordt uit de kast gehaald om tot een mooi geheel te komen. Anna komt even later met andere vaasjes aangelopen, zodat het kleine blad van de schoenlappersplant er goed inpast.”
Janny: “Het gaat deze 40-dagentijd over de zeven werken van barmhartigheid. Deze zondag staat het bieden van onderdak aan de vreemdeling centraal.” Anna vult aan: “Normaal geven we onze eigen interpretatie aan de schikking, maar door corona is het allemaal net even anders. Nu gebruiken we de brochure liturgisch bloemschikken van de PKN. Daarin staat wat we moeten maken.
Flowergirls
De bloemschikmeisjes worden ze ook wel genoemd of flowergirls. De dertien dames van de groep verzorgen al sinds 2007 bij bijzondere kerkelijke momenten een liturgisch stuk. Ans: “Toen ik bij de bloemschik kwam ontdekte ik dat je niet zomaar mag doen wat je in gedachten hebt. Het is symbolisch schikken. Met z’n tweeën of drieën moet je een schikking maken die past bij de schriftlezing van die zondag.” Op de vraag of dat niet moeilijk is reageert Anna:“Als de predikant maar geen moeilijke tekst heeft” Er wordt gelachen, want soms is het inderdaad een hele worsteling. Anna: “Je leert er ook van. Het samen praten over de Bijbeltekst geeft verdieping.“
Meer dan alleen bloemen
Bij symbolisch schikken wordt ook gebruik gemaakt van voorwerpen of andere elementen uit de schepping, je creëert als het ware een sfeer. Ans: “Het gaat niet alleen maar om de bloemen. Er komt veel meer bij kijken. Je hebt normaal ook de kleden die gestreken moeten worden en we zoeken er altijd mooie materialen bij. Anna vult aan: “We zijn een duurzame kerk en daarom gebruiken we steeds meer uit de natuur. Ook proberen we zoveel mogelijk materialen te hergebruiken.”
Stille week intenser
De favoriete periode om te schikken is de Stille Week en Pasen. Anna: “De schikking maken voor een Stille Week is heel bijzonder. Je werkt dan met vijf dames een periode lang aan meerdere stukken. Het is heel druk, maar je beleeft deze dagen dan ook veel intenser. Je bent vaak met je groepje alleen in de kerk en soms als je klaar bent, heb je samen een moment van stilte.” Ans: “Met Pasen pakken we ook vaak heel groots uit. Door corona kan dat niet en dat is echt jammer.”
Bloemen met een verhaal
Alle bloemen hebben een betekenis. Dat het rode anemoontje met Pasen een zwart hartje heeft, is geen toeval. Het zwarte hartje verbeeldt een traan. Ook tref je vaak witte tulpen bij de schikking voor de gebedsdag. Wie goed naar een tulp kijkt, ziet dat het net gevouwen handen zijn. Een uitleg over het liturgisch bloemstuk is altijd in de kerk te vinden, want sommige dingen zijn nu eenmaal niet met het oog zichtbaar. Ans:“Bij de bevestiging van een ambstdrager halen we vaak een blaadje van de roos. Dat staat voor de geheimhoudingsplicht.”
Schikken met liefde
Dat het bloemschikken zorgvuldig en met veel liefde gebeurt is wel duidelijk. Janny: “Met een schikking ben je zeker wel een uur bezig en in de voorbereiding gaat ook veel tijd zitten. Ans: “Dat is ook het leukste als je zelf iets vezint.” Daarbij maken de dames het zichzelf niet makkelijk. Janny: “We trekken bloemen ook wel eens voor. Bolletjes halen we eerder in huis. We hebben wel eens een lelie gehad, die maar niet wilde uitkomen. Soms ga je zondagochtend extra vroeg naar de dienst om te kijken of alles er nog wel goed bij staat.”
Een map vol herinneringen
Anna heeft een dikke zwarte map met een honderdtal foto’s te voorschijn. Het is een prachtig overzicht van al die schikkingen door de jaren heen. Het zijn foto’s die allemaal een eigen verhaal vertellen, maar ook herinneringen oproepen. Anna: “Soms denken we wel eens, waarom doen we het, maar als we een keertje overslaan missen de mensen het toch. We vinden het ook heel fijn als de dominee er aandacht aan besteedt. Het is toch best veel werk en dan is het mooi als het gewaardeerd wordt.
Viooltjes hebben onderdak
Na een uur schuiven en schikken mag het eindresultaat er zijn. Een goede bloemschikking fleurt de kerk niet alleen op, maar kan ook echt raken.
